روانی (۱۹۶۰)

   تاکنون در مورد «روانیِ» "هیچکاک" به دفعات و به کرات نوشته اند و بارها به اشکال مختلف درباره اش بحث شده است اما با این حال اعتراف می کنم که نوشتن و بحث کردن در خصوص یکی از بهترین فیلم های "هیچکاک" ـ اگر نگوییم بهترین ـ همواره جذابیت های خاص خودش را دارد و برای اکثر علاقه مندان به سینما ـ خصوصاً سینمای کلاسیک ـ امری اجتناب ناپذیر به شمار می رود؛ و خُب از طرفی چیزی که بیش از همه باعث شد انگیزهٔ نگارنده را در نگارش این مطلب بیشتر کند، صحبت های اغلب پوچ و بی اساسی ست که «روانی» و فیلم های دیگرِ "هیچکاک" و در واقع سینمای این کارگردان را فاقد محتوا می دانند. پوچ و بی اساس به این دلیل که برخی از منتقدینِ "هیچکاک" محتوا را از دایرهٔ فرم خارج می پندارند؛ به فرمِ فیلم های او اذعان می کنند اما محتوای برآمده از دلِ همان فرم را در آثارش ـ از رویهٔ گناه و بی گناهی در آدم ها گرفته تا مواجه شدن با ترس و شک و گناه در انسان و پرده برداری از روابط پیچیدهٔ شخصیت ها در شرایط بحرانی ـ نادیده می گیرند! .. بهتر است خیلی از بحث اصلیِ مان فاصله نگیریم. در اینکه «روانی» در زمان خود در دههٔ شصت(که هیچکاک در آن مقطع در اوج شهرت و مهارتِ خود قرار داشته) اثری پیشرو بوده است که باعث شد بسیاری از قواعد و مرسوماتِ سینمای وحشت را بنا بکند(چه از لحاظ خط داستانی ـ توقف در یک هتلِ پرت و تک اُفتاده و بعد روبرویی با یک بیمار/قاتلِ روانی در آنجا ـ و چه از جنبه های دیگر) و به نوعی پایه گذار فیلم های اسلشر در سینما بشود، هیچ شکی نیست. در این نوشتار محور بحثِ مان بر سرِ "چگونگی" کارِ "هیچکاک" در «روانی» ست که باعث شده است فیلم با گذشت قریب به شصت سال از عمرش، همچنان بیشتر و بهتر از هر فیلمِ ترسناکِ دیگری بترساند، ...ادامه مطلب