هجوم (1395)

ققنوس در تاریکی/ یادداشت میثم داودی برای فیلم شگفت انگیز هجومِ شهرام مکری نکته : این یادداشت بلافاصله بعد از دیدن فیلم نوشته شده است ، پس تمام آن برداشت شخصی نگارنده است و وحی منزل نیست ... یادداشتی بر فیلم شگفت انگیز «هجوم» نکته : این یادداشت بلافاصله بعد از دیدن فیلم نوشته شده است ، پس تمام آن برداشت شخصی نگارنده است و وحی منزل نیست ... مدت ها بود به این فکر می کردم که چرا در ایران جدا از نبود امکانات، اقدامی برای خلق دنیایی جدید مانند فیلمهایی نظیر آواتار یا مدمکس نمی شود . هجوم اما نشان داد که برای خلق جهانی تازه و گشودن پنجره ای نو رو به روی مخاطب ، لزوما به پروداکشن عظیم نیاز نیست و خلاقیت و جسارت و از همه مهمتر جاه طلبی فیلمساز است که از همه چیز بیشتر اهمیت دارد . در هجوم ، تاریکی بر گوشه ای از دنیا که دورش حصار کشیده اند ، چیره شده و مردم دارند کم کم به خون آشام هایی بیزار از نور تبدیل می شوند که برای بقا به "خون" نیاز دارند . فیلم از جایی شروع می شود که پلیس ، علی را برای بازسازی صحنه قتل سامان که یکی از هم تیمی هایش بوده به ورزشگاهی مه گرفته می آورد . کم کم ما متوجه می شویم که از طرفی علی عاشق سامان بوده و از طرف دیگر سامان به خون آشام تبدیل شده بوده و بعد از اینکه دیگر بچه های تیم به او خون اهدا نکرده بودند ، اقدام به قتل دو نفر از بچه ها کرده است و پس از آن علی او را کشته و در چمدان گذاشته و آنطرف حصارهایی که در فاصله ای بسیار دور از ورزشگاه قرار دارند ، انداخته است . اما از طرف دیگر علی می فهمد سامان یک خواهر دوقلو داشته و در اصل علی عاشق او بوده است و تمام ابراز علاقه اش به او بوده و حتی او را به جای سامان کشته است . ماموران هم گویا هدفشان این است که بفهمند آیا سامان تبدیل به خون آشام شده بوده یا نه و اگر شده بوده چه کسانی به او در پنهان شدن کمک کرده اند و آن طور که مشخص است قتل سامان اهمیت چندانی ندارد . با اینکه فیلم در یک برداشت بلند فیلمبرداری شده ، زمان و مکان و حتی شخصیت ها مدام در حال تغییر هستند و این وجه شگفت انگیز فیلم است . از این جهت فیلم خیلی به یکی از فیلم های کوتاه مکری ، محدوده دایره ، شباهت دارد . ورزشی خیالی ، چاقوی عجیب و غریب ، چمدان جادویی و نمایشگری که آینده را نشان می دهد تنها گوشه ای عناصر فانتزی موجود در فیلم هستند که به ما یادآوری می کنند ، باید ذهنیت های واقعی خود را دور بریزیم و خود را در فضای سیال فیلم رها کنیم . چون هرچه بخواهیم بین سیمرغ (نقاشی ) و خون آشام هایی که در آفتاب می سوزند ، ارتباط برقرار کنیم به جایی نمی رسیم . اگر فیلم بردمن را دیده باشید و آن صحنه هایی را که مایکل کیتون در خیالات فرو می رود و مرد پرنده ای را به جای خودش در آینه می بیند و صدای او را می شنود ، به خاطر بیاورید ؛ می توان گفت تمام فیلم هجوم در فضایی آنگونه سیر می کند . ( البته نوع فیلمبرداری هم بر این شباهت می افزاید ) به نظر می رسد فیلم در یک لحظه ، همان لحظه که علی چاقو را در قلب سامان (یا خواهرش ) فرو می کند و در می آورد ، اتفاق می افتد و بقیه آن در ذهن علی شکل می گیرد . فیلم از هر لحاظ چه فنی ، چه ایده پردازی و فیلمنامه ، خیلی خیلی خوب است و نمونه اش را حداقل من در سینمای ایران سراغ ندارم . اشارات سیاسی و فرهنگی و حتی جنسیتی فیلم را هم نمی شود نادیده گرفت . از علائم چسبانده شده روی دیوار راهرو ها ، تا دیالوگ هایی سراسر طعنه و متلک ؛ به گمانم تنها نقطه ضعف فیلم همین رو بودن موضع گیری سیاسی – جنسیتی فیلم است که می تواند مانع از این شود که ما نیز چون علی و سامان «از تاریکی فرار کنیم و در ساحل قدم بزنیم و مثل ققنوس دوباره از خاکسترمان برخیزیم »* . *اشاره به دیالوگ پایانی فیلم ...