سلطان (۱۳۷۵)

یکی از برجسته‌ترین موهبت‌های سلطان هم‌چون اغلب آثار مسعود کیمیایی به عنوان فیلم‌سازی مؤلف، حضور فیلم‌ساز با تمامیتش در اثر خود و مهر و امضای او پای آن اثر است. به عبارت دیگر، سلطان حتی ذره‌ای هم از چهارچوب قواعد و مولفه‌ها و گفتمان سینمای کیمیایی خارج نیست. آفرینش قهرمانی فردی با دغدغه‌هایی هم‌چون تنهایی، رفاقت، جوانمردی، حمایت از ضعیف، غیرت، عدالت و… در بستر دنیای شخصی و مستقل خلق شده توسط فیلم‌ساز، نخستین و البته اصلی‌ترین شمایل و شاکله‌های این سینما را تشکیل می‌دهند؛ به گونه‌ای که هم فرد و هم دنیا، دارای هویتی مستقل، به‌علاوه‌ی مهر و امضای خالق‌شان باشند؛ مهر و امضایی که در خصیصه‌ها، کنش‌ها و واکنش‌ها، منش‌ها و حتی دیالوگ‌ها و جملات و مونولوگ‌ها و تک‌نگاری‌های مربوط به جهان اثر و قهرمان‌اش، به وضوح قابل رؤیت است. تم و مسأله در سلطان نیز همانند اغلب آثار کیمیایی هم‌چنان روی فرد متمرکز بوده و در این میان، گفتمان سینمای کیمیایی نیز همان فاعلیت و کنش‌مندی است و به رغم گذشت زمان و طرح مسائل متعدد و بالاوپایین شدن‌های بسیار سینمای کیمیایی، هم‌چنان انسجام مطلبی خود را حفظ کرده و روی گفتمان اصلی خود متمرکز است و این مهم، جز با دارا بودن جهان‌بینی و نگاه و نگره‌ی مؤلفی مشخص ممکن نمی‌بود. سینمای کیمیایی سینمای رویدادهاست و سلطان نیز هم‌چون اغلب آثار کیمیایی، با یک رویداد (دزدی مدارک و اسناد مریم توسط سلطان) آغاز می‌شود؛ رویدادی که موقعیت مرکزی و چالش قهرمان و قصه‌ی اصلی فیلم را شکل می‌دهد و در بستر همین قصه، قهرمان فیلم به بازشناختی از خود رسیده و تحت اختیار قرار گرفته و فردیت و قدرت انتخاب یافته و فاعلیت خود را اگر نه هم‌چون دندان مار به جامعه، که هم‌چون سلطان به فرد تزریق کرده و تحولی ...