فراتر از یک فیلم درام خانوادگی

چند وقت است که یک فیلم خانوادگی به تمام معنا را ندیده‌اید؟ فیلم «شگفتی» می‌تواند این شگفتی‌ساز را در کانون گرم خانواده بیافریند که تمام اعضای آن را از هر سن و قشری به پای خود بنشاند و با گرفتن رگ احساسات آنها، پیام امیدبخش خود را وارد روح و روانشان سازد.

شگفتی داستان پسری (با بازی جیکوب ترمبلی ) است که بیماری خاصی دارد و به خاطر همینمشکلش چهره نامتناسب و متفاوتی با دیگران دارد، از همین رو در اکثر اوقات سعی می‌کند بازدن یک ماسک فضانوردی در فضای بیرون از خانه گشت بزند و چهره‌اش را تا حد ممکن ازدیگران پنهان سازد. مادر او (با بازی جولیا رابرتز) زندگی‌اش را وقف پسرش کرده و مهرمادری‌اش اجازه نداده تا نسبت به او بی‌تفاوت باشد. دختر این خانواده که ویا نام دارد (با بازیایزابلا ویدویک) در پس مشکل برادر کوچکش نادیده گرفته شده و با اینکه از این موضوعشکایت دارد، اما کماکان خودش هم پابه‌پای خانواده تمام قد پشت داداش کوچولویشایستاده است. در نهایت پدر خانواده (با بازی اوون ویلسون) را داریم که سعی می‌کند بنیانخانواده را از همه لحاظ حفظ کند و نقش آچار فرانسه این خانه را بازی کند ولی مشکلاتخودش را هم به عنوان مرد خانواده دارد. داستان فیلم از جایی که داگی، پسر خانواده، واردمدرسه می‌شود رنگ و بوی تازه‌ای می‌گیرد و روایت زندگی او در دوران مدرسه‌اش را شکلمی‌دهد.

داستان داگی و مشکلاتش در مدرسه همانند بسیاری از فیلم‌های تین‌ایجری هالیوود با قلدریو مورد آزار واقع‌گرفتن او توسط دیگر بچه‌های مدرسه آغاز می‌شود اما به تدریج سروشکلی تازهبه خود می‌گیرد و خود را از شر کلیشه‌های موجود در ژانر رها می‌سازد. در این میان بازیدرخشان بازیگران فیلم سطح آن را یک سروگردن نسبت به آثار مشابه بالاتر برده است که گلسرسبد آنها نه جولیا رابرتز افسانه‌ای است و نه اوون ویلسون که به‌زیبایی روی نقش نوشته وانگاری کاراکتر برای آن خلق شده است، بلکه بازیگر خردسال فیلم یعنی جیکوب ترمبلی درنقش‌آفرینی خود ستاره می‌شود. او را در فیلم The Room به یاد داریم که توانست قدرتبازیگری‌اش را اثبات کند و حالا درفیلم شگفتی واقعا تبدیل به بازیگر کوچک شگفتی‌سازمی‌شود. گریم سنگینی که روی او نقش بسته (و همین گریم هم نامزد اسکار امسال بود) باعثشده که او بیشتر از چشم‌هایش بازی بگیرد و شبیه نسخه کوچیک شده تام هاردی به نظر بیایدکه بازی با چشمانش به شهرت خاصی بین اهل سینما معروف است. شاید اگر سکانس‌هایمشترک بین او و اوون ویلسون در فیلم بیشتر بود، شاهد شگفتی‌های بسیاری در زمینهبازیگری این پدر و پسر سینمایی بودیم چرا که تمامی صحنه‌های این دو نفر بهتر از سایر مدتزمان فیلم از آب در آمده و بیننده را میخکوب می‌کند. دیگر بازیگران خردسال فیلم با وجود اینکههمانند جیکوب ترمبلی نمی‌درخشند ولی فضایی که باید را به خوبی در آورده‌اند و شخصیتپردازی آنها در نوع خود منحصر به فرد است، آنها صرفا فقط کودکان یک دبستان نیستند و بعدو هویت دارند. این مساله سالهاست در بین کودکان حاضر در پرده نقره‌ای دیده نمی‌شود ووجود آن در فیلم شگفتی نشان از مهارت کارگردان پیرامون دنیای کودکان و فیلم‌های آنها دارد(هرچند واقعا نمی‌توان شگفتی را یک فیلم ژانر کودک و نوجوان نامید.)

دیالوگ‌های فیلمنامه برخلاف کلیت آن هوشمندانه نوشته‌ شده‌اند و گاهی جملاتی به‌یاد ماندنی در آنها شنیده می‌شود که تاثیر خودش را با بازی قوی بازیگران دوبرابر می‌گذارد.

داستان فیلم جزو نقاط ضعف آن به شمار می‌رود از این رو که حدودا قابل پیش‌بینی است و بهخاطر فضای «حس خوب» فیلم به تماشاگر مشخص می‌کند که با فیلم غم‌انگیزی روبرو نیست.با اینکه فیلمنامه نویس هوشمندانه درباره بیماری آگی اطلاعات زیادی به مخاطب نمی‌دهد واو را تفهیم می‌کند که علت و معلول این معضل به هیچ وجه حرف حساب فیلم نیست اما درمواردی هم کم‌کاری کرده، مثلا فیلمنامه در برخی قسمت‌ها بیش از حد به سمت درام کشیدهمی‌شود و وجود یک سری سکانس‌ها صرفا به مثابه اشک تماشاگر را در آوردن است. البته اینکهاین سکانس‌ها عموما موفق به انجام این کار می شوند، خود دال بر قوی بودن آنها دارد ولیکنمخاطب هوشمند بعد از دیدن چندبار از این سکانس‌ها، با وجود غصه‌ای که به دلش راهمی‌دهد از فضای اصلی فیلم و پیام ویژه آن یعنی امید کمی دور می‌شود. ضمن اینکه کلیتقصه فیلم در انتها حفره‌هایی هم از خود باقی می‌گذارد به ویژه حول شخصیت خواهر آگی کهدر اواسط فیلم به یک کاراکتر اصلی و بعد ناگهان فراموش می‌شود، موضوعی که بالانس وتناسب نوع روایت را برهم زده است و نشان از ضعف کارگردانی و فیلمنامه‌نویس در این بخشدارد.

بعد روانشناختی فیلم شگفتی باعث شده که این فیلم صرفا به یک اثر ملودرام خانوادگی تبدیلنشود و پارا فراتر از آن بگذارید، بیننده برای مشکل آگی گریه نمی‌کند و درس‌هایی که از جایجای فیلم می‌گیرد بیشتر از یک ماتم گرفتن ساده است. دیدن شگفتی به رغم ایراداتی که داردبرای اعضای خانواده‌ها در کنار یکدیگر توصیه می‌شود چرا که می‌تواند صحبت‌های خوبی رابعد از نمایشش در بین جمع راه بیندازد و تفکرات مثبتی را در این دنیای پر از افکار منفی از خودبه جای بگذارد.